همان‌طور که قبلاً به اهمیت خاک اشاره شد، درختان تمام مواد موردنیاز برای رشد خود و همچنین آب موردنیاز برای عملیات فتوسنتز را از خاک دریافت می‌کنند. خاک‌ها در چند دسته مشخص تقسیم‌بندی می‌شوند که هر دسته دارای خصوصیات خاص خود است. در این مقاله به انواع خاک و خصوصیات آنها و همچنین عکس‌ها و فیلم‌هایی در مورد آنها اشاره می‌شود.
- خاک شنی
خاک شنی که عموماً در ساحل یافت می‌شود، سبک، گرم و خشک بوده و معمولاً اسیدی هستند. این نوع خاک‌ها دارای مقادیر بسیار کمی از مواد معدنی، جهت رشد گیاهان می‌باشد. خاک‌های شنی عموماً به‌عنوان خاک‌های سبک شناخته‌شده که این سبکی به خاطر مقدار کم رس موجود در این خاک است. معمولا بر روی خاک‌های شنی گیاهی رشد نمی‌کند.
- خاک رس
خاک رس دارای وزن نسبتاً سنگین بوده و عموما به خاطر مقادیر بسیار زیاد مواد معدنی موجود در خود معروف می‌باشد. خاک‌های رس در زمستان مرطوب مانده و دمای آن پایین است و در تابستان نیز به‌صورت خشک درمی‌آید. خاک رس بیش از ۲۵ درصد رس، در خود دارد و به خاطر اینکه ذرات رس بافاصله در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، می‌تواند مقدار آب زیادی را در خود جذب نمایند. به همین دلیل خاک رس رطوبت موجود در خود را به‌آرامی از دست می‌دهد و مدت‌زمان بیشتری در تابستان طول می‌کشد تا گرم شود اما پس از گرم شدن در تابستان و از دست دادن رطوبت، به شکل ترک‌خورده نمایان می‌شود. این خاک برای رشد گیاهان نسبتاً مطلوب بوده اما بیشتر از آن برای ساخت صنایع‌دستی گلی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
- خاک گل‌ولای
خاک گل‌ولای ازجمله خاک‌های سبک به همراه مقدار زیادی رطوبت بوده که از مشخصه‌های برجسته آن می‌توان به میزان باروری آن اشاره نمود. این خاک‌ها به خاطر شکل ذرات خود، به‌راحتی آب را از خود عبور داده و رطوبت را به‌خوبی در خود حفظ می‌نمایند و برخلاف خاک رس، اصطلاح خیس نمی‌شوند بلکه رطوبت کافی برای رشد گیاهان را جذب نموده و مابقی رطوبت را از خود عبور می‌دهد. با افزودن کودهای ارگانیک در این نوع خاک‌ها می‌توان محصولات پرباری را از آن دریافت نمود و به همین دلیل یکی از انواع خاک‌های مطلوب برای رشد گیاهان محسوب می‌گردند.
- خاک پیت
این نوع خاک سرشار از مواد ارگانیک بوده و مقدار مطلوبی از رطوبت را در خود حفظ می‌کند. این نوع خاک ازجمله مقوی‌ترین خاک برای رشد گیاهان و درختان است. معمولاً این نوع خاک به‌صورت عمده در باغها یافت نمی‌شود بلکه از بیرون از باغ به خاک باغ اضافه‌شده تا باعث رشد بیشتر گیاهان گردد. اضافه نمودن مقدار کافی از این خاک به خاک موجود در باغ یا گلدان می‌تواند یک خاک بهینه را برای گیاه شما فراهم نماید.
- خاک گچ
این نوع خاک هم به‌صورت سبک و هم به‌صورت سنگین یافت می‌شود و به خاطر وجود کلسیم کربنات و مواد مشابه به آن، دارای خاصیت قلیایی است. به خاطر خاصیت قلیایی این خاک، گیاهان سازگار با خاک اسیدی نمی‌توانند در این نوع خاک رشد نمایند. اگر در این نوع خاک‌ها ذرات کوچک سفیدرنگی دیده شود، بدین معنی است که قابلیت اسیدی شدن خاک به‌صورت کلی از بین رفته و نمی‌توان این نوع خاک را اسیدی نمود، بنابراین فقط گیاهان مناسب برای رشد در خاک‌های قلیایی در این نوع خاک‌ها قابلیت رشد دارند. عموما این نوع خاک‌ها کمتر در باغها و گلدان‌ها یافت می‌شود.
- خاک لوم
این نوع خاک که به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود، در ایران به‌عنوان خاک لومی معروف است که ترکیبی از خاک‌های شنی، رسی و گل‌ولای می‌باشد. دلیل مخلوط کردن این سه خاک باهم، حذف خصوصیات منفی هر یک از خاک‌ها می‌باشد.
این نوع خاک به دلیل اینکه به‌صورت اختصاصی ساخته می‌شود، دارای خصوصیات بسیار بالایی از باروری بوده و کار با آن بسیار راحت است. همین‌طور میزان ذخیره رطوبت و عبور آب از آن به‌صورت چشمگیری بهتر از خاک‌های دیگر می‌باشد.
بسته به مقدار هر یک از اجزای این خاک، می‌توان آن را به دسته‌هایی مثل خاک لومی شنی و خاک لومی رسی دسته‌بندی نمود. این نوع خاک به دلیل خصوصیات بسیار خوب باروری، برای گیاهان مناسب‌ترین انتخاب می‌باشد، گرچه همواره می‌توان با افزودن کودهای ارگانیک به رشد گیاهان کمک نمود.
