فصل اول – تعاریف و اطلاعات عمومی پایه و الزامات اولیه اجرا
1 – اطلاعات اولیه
- 1-1 – مزایاي نصب خشک (بدون ملات)
- 1-2 – نفوذپذیري
- 1-3 – محافظت در برابر رطوبت
- 1-4 – عایق حرارتی – حذف پل هاي حرارتی
- 1-5 – حفاظت آکوستیک
2 – سیستم هاي نصب
- 2-1 – سیستم نصب با پیچ نمایان
- 2-2 – سیستم نصب با گیره هاي مخصوص
- 2-3 – استفاده از چسب در فضاي باز
- 2-4 – سیستم نصب بدون اتصالات
3 – توصیه هاي عمومی نصب
4 – انتخاب ضخامت پروفیل
5 – جزئیات پیشنهادي اجراي زوایاي 90 درجه
- 5-1 – اتصال ساده (90 درجه)
- 5-2 – فارسی بر نیمه
- 5-3 – اتصال نیم و نیم
- 5-4 – تقاطع کله به کله بصورت یک در میان
6 – برش کاري
7 – رنده کاري
8 – ابزار زنی
9 – سنباده کاري
10 – چسب کاري
11 – اصطلاحات رایج
- 11-1 – تیمبر
- 11-2 – راه پوت و راه قد
- 11-3 – چوب زیر سازي
- 11-4 – پشت و روي چوب
- 11-5 – چوب نراد
12 – کاربردهاي مناسب پروفیلهاي چوبی
- 12-1 – نما
- 12-2 – پوشش سقف ها
- 12-3 – پوشش دیوارها
- 12-4 – پوشش کف هاي فضاي باز
- 12-5 – سونا
- 12-6 – دور پنجره
- 12-7 – فلاورباکس
- 12-8 – سازه هاي چوبی
- 12-9 – سر در ورودي
قسمت اول مقاله تعاریف و اطلاعات عمومی پایه و الزامات اولیه اجرا ترمووود
1 – اطلاعات اولیه
1-1 – مزایاي نصب خشک (بدون ملات)
پروفیل ها و پانل هاي چوبی ترمووود پوشش هاي تزئینی هستند که در نما به کار می روند و طریقه نصب آنها به نحوي است که از پشت آنها هوا جریان دارد. این سیستم نصب که در سالهاي اخیر در صنعت ساختمان رایج شده ، روش مطلوبی براي نصب محصولات جدید است که بصورت خشک (بدون ملات) صورت می گیرد که مزایاي این روش نصب به شرح زیر می باشد .
1-2 – نفوذ پذیري :
گردش هوا باعث می گردد که بخار آب به خارج انتقال یافته و تعرق نما را تسهیل نموده و از تراکم بخار در پشت پروفیل ها جلوگیري کند.
3-1 – محافظت در برابر رطوبت :
جریان هوا در کانالها باعث حفاظت از مصالح می گردد زیرا از نفوذ آب باران به داخل اجزاي ساختمان جلوگیري می کند و حتی اجازه ارتباط آب با دیوار اصلی ساختمان را نمی دهد و از این رو از جذب رطوبت بصورت کامل جلوگیري می نماید.
1-4 – عایق حرارتی– حذف پل هاي حرارتی
گذشته از این نکته بارز که چوب عایق حرارتی می باشد ، به موجب فاصله اي که بین نماي اصلی )نماي چوبی( و دیوار ساختمان وجود دارد، از تبدیل شدن نما به هادي گرما جلوگیري شده و نوسانات حرارتی در پشت نما را کاهش میدهد که این امر موجب صرفه جویی در انرژي میگردد. فاصله موجود بین پوسته بیرونی و نماي ساختمان تعادل حرارتی در درون ساختمان را افزایش میدهد و از ورود گرماي بیش از حد در تابستان و سرماي بیش از حد در زمستان جلوگیري می کند. این سیستم نصب با ایجاد یک لایه عایق باعث کاهش نفوذ گرماي آفتاب به داخل ساختمان شده و بخشهاي داخلی ساختمان از تابش مستقیم نور خورشید در امان می ماند.
1-5 – حفاظت آکوستیک
با توجه به ویژگی عایق بودن چوب از نظر حرارتی، برودتی و آکوستیکی ، استفاده از این متریال در نما ، به نوعی ساختمان را دو پوسته کرده و با کنترل انرژي و ایجاد بهترین حالت از تعادل حرارتی و برودتی در ساختمان ، از هدر رفتن انرژي به شکل قابل توجهی جلوگیري می گردد .
2 – سیستم هاي نصب
2-1 – سیستم نصب با پیچ نمایان
چوب آلات باید با استفاده از پیچ به صورت روکار نصب شود. در این روش پروفیلهاي چوبی به زیرسازي چوبی یا فلزي متصل میگردند و چنانچه دیوار به طور کامل تراز یا شاقول نباشد ، می توان با استفاده از فیلر با ضخامت هاي مختلف (حداکثر تا 5 میلیمتر) در زیر چوب زیرسازي ، سطح را تراز یا شاقول نمود. جهت مهار نمودن حرکت هاي همکشیدگی و واکشیدگی چوب ، پیچ ها به صورت روکار نصب می شوند .
2-2 – سیستم نصب با گیره های مخصوص
استفاده از گیره هاي مخصوص پلاستیکی) پروفیکس ( عموما در محوطه اطراف استخر یا به صورت کلی در سطوح افقی رایج است )البته در نما نیز از اینگونه اتصالات می توان استفاده نمود( . این اتصالات به صورت T )شکل ( 5 یا مثلثی شکل )شکل 1-5 ( می باشد که پیچ را در درز بین دو قطعه چوب پنهان می کند. دلیل استفاده از این نوع اتصال در کف این است که با مخفی کردن پیچ ها و عدم وجود گل پیچ در کف از آسیب رسیدن به کف پا جلوگیري می گردد و همچنین پیچ ها را پنهان می نماید.
2-3 – استفاده از چسب در فضای باز
در صورت نیاز به استفاده از چسب تنها در مواردي که در فضاي داخلی یا فضایی که به دور از نور مستقیم آفتاب ، آب یا باران باشد ، می توان فقط از چسب مخصوص PU استفاده کرد که باید مقطع مورد نظر حداقل به مدت 12 ساعت تحت فشار قرار گیرد )استفاده از چسب چوب معمولی به دلیل عدم جذب آب توسط چوبهاي ترمو به هیچ وجه مجاز نمی باشد). لازم به ذکر است در مواردي که استفاده از چسب در اتصالات لازم باشد نظیر تقاطع هاي فارسی بر یا نیم و نیم ، استفاده از چسب 1 2 3 توصیه میگردد. در نهایت توصیه می گردد که در صورت نیاز به استفاده موردي از این چسب ، حتماً با مشورت و تایید کارشناسان ونون وود انجام شود.
2-4 – سیستم نصب بدون اتصالات (تایل هاي چوبی مدولار)
از این نوع نصب هنگام استفاده از تایل هاي مدولار مورد استفاده قرار می گیرند. معمولا زبانه ها براحتی داخل حفره هاي مقابل قرار گرفته و با کمی آزادي عمل و حرکت هاي جانبی اجرا میگردند .تراز بودن سطح زیر کار مهم است و البته وجود شیب یکطرفه نیز حائز اهمیت است . لازم به ذکر است تایل هاي استفاده شده در این روش بدلیل ساختار فیزیکی خود داراي حرکت جزیی هستند و بدلیل خاصیت چوب و اجراي آن بصورت معلق و آزاد باعث اختلاف سطح جزیی بین تایل ها می شود .
3 – توصیه هاي عمومی نصب
با توجه به اینکه پروفیل هاي ونون وود از جنس چوب طبیعی است لذا رعایت قواعد کلی براي نصب فرآورده هاي چوبی براي این محصول نیز ضروري است . عموما نصب پروفیل هاي چوبی ، با دو روش زیرسازي فلزي و زیرسازي سیمانی امکان پذیر است که رعایت نکات ذیل در هنگام نصب ضروري میباشد :
- زیرسازي چوبی در نما حتماً می بایست از فواصل 7 سانتیمتري از کناره ها شروع شود.
- سطح زیرسازي شده با چوب بایستی کاملاً تراز و شاقول باشد.
- همیشه چوبهاي زیرسازي در جهت عمود بر سطح روي کار نما قرارگیرند.
- زیرسازي حتماً بر روي پروفیل فلزي با پیچ و بر روي سطوح آجري یا سیمانی با پیچ و رول پلاك انجام گیرد.
- در موارد استفاده از رول پلاك حتماً دقت داشته باشید که شماره رول پلاك یک شماره کوچکتر از شماره پیچ انتخاب شود.
- در صورت استفاده از زیرسازي فلزي حتماً از قوطی هاي سالم و بدون تاب استفاده شود.
- ایده آل ترین سایز براي قوطی هاي زیرسازي 30*30 یا40*40 می باشد.
- باید توجه داشت که بر روي زیر سازي فلزي بایستی حتماً ضد زنگ اپوکسی استعمال گردد. لازم به ذکر است که درمحل هاي جوشکاري پس از اتمام مراحل جوشکاري مجدداً ضد زنگ استعمال شود .
- براي نصب پروفیل هاي نهایی چوبی درنما توجه شود تا با انجام عملیات ریسمان کشی پیچ ها دریک راستا قرار گیرند.
- از اتصال پیچ بر روي مقطع پروفیل هاي چوبی جداً خودداري نمایید.
- اتصال پیچ بر روي پروفیل هاي چوبی نما زمانی که از دو پیچ در عرض چوب استفاده می شود باید با فاصله 5 / 2 سانتیمتري از طرفین پروفیل)عرض پروفیل( باشد.
- از به کار بردن میخ هاي آهنی به هنگام کار با چوبهاي ترمو جداً خودداري نمایید. در موارد خاص استفاده از میخ هاي گالوانیزه فقط از زبانه هاي پروفیل UTS به شکل 45 درجه مجاز می باشد.
- رعایت فاصله بین پروفیلها جهت انبساط ( EXPANSION JOINTS) :
پروفیل هاي نماي ونون وود از چوب طبیعی ساخته شده است. چوب یک متریال زنده است که به سبب نوسانات رطوبت و دماي هوا دستخوش تغییرات ابعادي میگردد. لذا این نکته حائز اهمیت است که طریقه اتصال پروفیل ها به زیر سازي به گونه اي باشد که انبساط و انقباض آزادانه پانل ها را ممکن سازد. همچنین این درزها می بایست در نقاطی که الوارهاي چوبی با متریال هاي دیگر ) مانند سنگ، شیشه، ورق آلومینیوم و….( طلاقی میکند حتماً رعایت شود. فاصله این درزها بستگی به ابعاد پروفیل و طراحی نما دارد بعنوان مثال ، براي پروفیل هایی که اندازه آنها 117 در 26 میلیمتر است، این فواصل می بایستی حداقل 4 تا 6 میلیمتر باشد. )اگرچه پیشنهاد شرکت سازنده اینست که حتی المقدورفاصله بین پروفیلها 10 میلیمتر در نظر گرفته شود.( ضمناً توصیه می شود که از بکارگیري چسب یا درز براي پرکردن درزها جهت آب بندي خودداري شود چرا که باعث جمع شدن گرد، جرم و خاك در گوشه ها و در محدوده لبه هاي پروفیل ها می گردد.
- بهتر است پروفیل هاي چوبی در پایین ترین نقاط سطح اجرا )به ویژه وقتی عمودي کار می شوند( به صورت انتهاي فارسی بر کار شوند، تا پایین ترین نقطه چوب به شکل زاویه دار و نوك تیز باشد .)جهت چکه آب(
- در نماهایی که قرار است نماي چوبی تا پایین ترین سطح ممکن نما )روي زمین( اجرا شود بهتر است فاصله پایین ترین نقطه پروفیل هاي چوبی از زمین 30 سانتیمتر باشد.
- براي حفظ دوام ، روي سطح مقطع)مقاطع عرضی( پروفیل هاي چوبی رو به بالا ، حتما از ورق گالوانیزه پوشاننده یا ازپوشش هاي دیگر استفاده شود . همچنین بهتر است کلیه چوبهاي رو به کناره ها نیز پوشانده شود و یا حتی المقدور از پوشش واکس یا روغن پارافین بر روي آنها استعمال گردد.
- از هر گونه دست کشیدن به سطح چوبها بدلیل انتقال خاك و گرد و غبار ، تا اتمام مرحله اجرا خودداري نمایید.
- هنگام استفاده از چوبهاي نما بایستی کاملاً با ملاحظه رفتار نمود تا از افتادن و برخورد آنها با اشیاء دیگر خودداري شود.
- در پایان هر مرحله یا روز کاري تمام چوبهاي باقیمانده به دقت نگهداري و پوشانده شوند تا از هر گونه کثیفی آنهاجلوگیري بعمل آید.
- پس از برش چوب ها در هرمقطع ، طولی یا عرضی حتما باید سطح برش خورده مجددا رنگ آمیزي شود.
- سر و ته تمامی چوب ها هنگام اجرا در محل پروژه توسط تیم نصب بریده شود ، چون مقطع چوب هاي ارسالی داراي سطح ناصاف بوده و جذب آب را از این مقطع ناصاف بالا می برد .
- در نصب چوب ها باید دقت شودکه پشت و رو نصب نشود که با توجه به مقطع آنها ، کاملا قابل تشخیص است.
- توصیه می شود به منظور زیبایی و حفظ سلامت و امنیت پروفیل هاي سطح ،کار تا پایان مراحل ساخت و ساز کلیه سطوح چوبی اجرا شده با نایلون پوشانده شوند .
- در صورت نیاز به عدم نفوذ آب به پشت الوارها ، باید از پروفیل نوع UTS استفاده شود .
- پروفیلهاي نماي ونون وود می بایستی به نحوي نصب شوند که هوا در پشت آن بصورت آزادانه به گردش درآید . لذا پروفیل ها باید با نصب بر روي ستونهاي عمودي یا افقی ) بسته به جهت گیري پروفیل اصلی نما (از دیواره اصلی ساختمان فاصله بگیرد . این فاصله باید محفظه یا کانالی را در پشت نما ایجاد نماید که عمق این کانال همواره باید بیشتر از 20 میلیمتر باشد هدف .از ایجاد چنین محفظه اي در پشت نما ، گردش آزاد هوا در بین دیواره ساختمان و پروفیل هاي چوبی می باشد.
- براي زیر سازي چوبی در نما باید با فاصله بین 40 تا 50 سانتیمتر و براي زیرسازي کف بین 30 تا 40 سانتیمتر انجام شود .
- هنگام اجراي زیرسازي چوبی روي نماي سیمانی رعایت فاصله پیچ ها از یکدیگر به اندازه 30 سانتیمتر الزامی است .
- در صورت پیچ شدن چوب زیرسازي به ملات حتما باید ضخامت ملات بیش از 4 سانتیمتر باشد.
- در مکان هاي مرطوب که احتمال نفوذ رطوبت بیشتر است استفاده از چوب هاي ترمووود 30*48و یا42*68 جهت زیرسازي توصیه می گردد ، همچنین در زیر سازي دکینگ ها نیز استفاده از چوب ترمو الزامی است .
- در زمان اجراي زیر سازي دقت شود زیرسازي تا حد ممکن در مقاطع مختلف در یک راستا قرار گیرند تا در نهایت قرار گیري پیچ ها در نما در یک راستا باشد. از جدا شدن این خطوط در مقاطع مختلف باید تا حد امکان جلوگیري بعمل آید.) بخصوص در برگشت ها(
- تحت هیچ شرایطی اجراي نماي چوبی قبل از پایان عملیات ساختمانی)گچ و خاك و سیمان( توصیه نمی گردد.
- استفاده از برش فارسی بر در فضاي بیرون از ساختمان مجاز نمی باشد. توصیه می گردد در محل تلاقی دو قطعه چوب از اتصال کله به کله استفاده گردد.
- درهنگام اجرا اطمینان حاصل شود که آب در پشت الوارها بویژه در زیر فلاشینگ ها و زیر سقف ها ، تجمع پیدا نکنند .
- درصورت استفاده از نورپردازي روي نماهاي چوبی توصیه می شود در پروفیل UTS فاصله زیرسازي 45 سانتیمتر و در صورت الزام استفاده از SHP فاصله زیرسازي 30 سانتیمتر باشد .
4 – انتخاب ضخامت پروفیل
انتخاب ضخامت پروفیل بر حسب مکان و نحوه قرارگیري پروفیل است. براي نصب پروفیل در دیواره ها ، سقفهاي کاذب یا سایبان ها می بایست از ضخامت هاي مختلف بهره گرفت . تعیین ضخامت پروفیل از اختیارات طراح نما می باشد که باید با رعایت دستورالعمل هاي ونون وود ضخامت مورد نظر را انتخاب نماید. ضخامت پروفیل فاصله بین تکیه گاه ها )زیرسازي( را مشخص میکند.
هر چقدر ضخامت پروفیل بیشتر باشد فاصله بین زیرسازي را نیز می توان بیشتر کرد. عموما ضخامت پروفیل های ترمووود شرکت ونون وود داراي ضخامت هاي 15 – 19 – 26 – 42 میلیمتر می باشد که بسته به محل استفاده ضخامت هاي ایده آل به شرح زیر اعلام می گردد.
- جهت استفاده در نماي خارجی ساختمان حداقل ضخامت 19 میلیمتر
- جهت استفاده در نماي داخلی ساختمان حداقل ضخامت 15 میلیمتر
- جهت استفاده در دیواره و سقف سونا حداقل ضخامت 15 میلیمتر
- جهت استفاده در کف و نیمکت سونا ضخامت 26 میلیمتر
- جهت استفاده در کف ساختمان حداقل ضخامت 26 میلیمتر
- جهت استفاده در نیمکت حداقل ضخامت 26 میلیمتر
- جهت استفاده در زیرسازي کف و نیمکت حداقل ضخامت 42 میلیمتر
- جهت استفاده در پرگولا حداقل ضخامت 26 میلیمتر
- جهت استفاده در ستون هاي آلاچیق یا پرگولا یا هر سازه باربر ضخامت هاي 42 ، 68 ، 90 ، 120 ، 140 ، 170میلیمتر
- جهت استفاده در پرچین و نرده حداقل ضخامت 26 میلیمتر ترکیب با الوارهاي، 42*42، 42*68 ، 68*68
- جهت استفاده در نرده هاي حفاظتی حداقل ضخامت 42 میلیمترترکیب با الوارهاي 42*92 ، 42*117، 42*140
- جهت استفاده در چارچوب یا قاب در حداقل ضخامت 42 میلیمتر و به بالا
در قسمت دوم مقاله تعاریف و اطلاعات عمومی پایه و الزامات اولیه اجرا با ونون وود همراه باشید.